ประเภทสำนวน
"ไฟจุกตูด" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำที่มีลักษณะเปรียบเทียบหรือเปรียบเปรย มีความหมายแฝงที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่คำหรือวลีสั้นๆ ที่มีความหมายเฉพาะเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้เปรียบเปรยถึงสภาวะที่คนเราตกอยู่ในความเดือดร้อนอย่างมาก จนรู้สึกเหมือนมีไฟไหม้อยู่ตรงก้น ซึ่งสื่อถึงความเร่งรีบ ความกระวนกระวาย ความร้อนรน หรือความกดดันอย่างหนักที่ต้องรีบแก้ไขปัญหาโดยทันที เสมือนคนที่ถูกไฟลนก้นย่อมต้องรีบวิ่งหนีทันที
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ไฟจุกตูด" ในประโยค
- หลังจากหัวหน้าบอกว่าต้องเตรียมงานให้เสร็จภายในวันนี้ ทุกคนก็ไฟจุกตูดกันไปหมด รีบทำงานกันจนไม่มีใครกล้าพักเลย
- พอรู้ว่าแม่กำลังจะมาเยี่ยมบ้านในอีกชั่วโมงข้างหน้า เขาก็ไฟจุกตูดรีบทำความสะอาดบ้านอย่างเร่งรีบ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
