ไปซ้ำเติม เยาะเย้ยเมื่อคนอื่นเพลี่ยงพล้ำ
ซํ้าเติมเมื่อผู้อื่นเพลี่ยงพลํ้าลง
ประเภทสำนวน
"ได้ทีขี่แพะไล่" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม มีลักษณะการเปรียบเทียบพฤติกรรมที่ฉวยโอกาส
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้หมายถึง การถือโอกาสเมื่อได้จังหวะหรือโอกาสดีก็รีบฉวยมาใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ จนบางครั้งอาจมากเกินพอดีหรือเกินขอบเขต เปรียบเหมือนคนที่เมื่อได้โอกาสขี่แพะ ก็รีบใช้มันไล่ล่าหรือเร่งทำสิ่งต่างๆ ทั้งที่แพะไม่ใช่สัตว์ที่จะใช้ขี่ได้ดีเหมือนม้า
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ได้ทีขี่แพะไล่" ในประโยค
- เขาขอยืมเงินเธอแค่ 5,000 บาท แต่เธอใจดีบอกให้ยืมเพิ่มได้ พอได้ทีขอยืมเงินเพิ่มอีกเป็นแสน นี่มันได้ทีขี่แพะไล่ชัดๆ
- หัวหน้าบอกให้พนักงานใหม่ช่วยจัดของในห้องเก็บของเล็กน้อย แต่เขากลับจัดการย้ายของทั้งห้อง เปลี่ยนชั้นวางใหม่หมด แบบนี้เรียกว่าได้ทีขี่แพะไล่
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"ได้ทีขี่แพะไล่" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ได้ให้คำสอนโดยตรง แต่เปรียบเทียบพฤติกรรมบางอย่าง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มีที่มาจากการเปรียบเทียบกับคนที่ได้โอกาสหรือจังหวะแล้วรีบฉวยใช้ประโยชน์ทันที บางครั้งอาจเกินกว่าเหตุ เหมือนคนที่ได้โอกาสได้ขี่แพะ แทนที่จะขี่ไปธรรมดา กลับใช้มันไล่ล่าหรือไล่ต้อนอย่างเร็ว ทั้งที่แพะไม่ใช่สัตว์สำหรับขี่ไล่ที่เร็วหรือเหมาะสม แสดงถึงการรีบฉวยใช้ประโยชน์จากสถานการณ์ที่เอื้ออำนวย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ได้ทีขี่แพะไล่" ในประโยค
- เขาเพิ่งได้เป็นหัวหน้าฝ่าย แล้วได้ทีขี่แพะไล่ สั่งย้ายพนักงานที่เคยขัดใจเขาทั้งหมด
- ประธานชมรมคนใหม่ได้ทีขี่แพะไล่ รีบปรับเปลี่ยนกฎระเบียบทั้งหมดทันทีโดยไม่ปรึกษาสมาชิกก่อน
- นายกองค์การบริหารส่วนตำบลคนนี้พอได้ตำแหน่งแล้วได้ทีขี่แพะไล่ เอาญาติพี่น้องมาดำรงตำแหน่งสำคัญหลายฝ่าย
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
