ประเภทสำนวน
"แผ่นดินเท่าใบพุทรา" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรย แสดงภาพให้เห็นถึงสภาพหรือสถานการณ์ที่คับขัน มีความหมายแฝงที่ต้องตีความ ไม่ใช่คำสอนโดยตรง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
เป็นคำพังเพยที่เปรียบเปรยถึงความคับแค้นหรือความลำบากที่สุดในชีวิต จนรู้สึกว่าแผ่นดินที่กว้างใหญ่ไพศาลกลับแคบลงเหลือเพียงเท่าใบพุทรา หมายถึงไม่มีที่ไปหรือที่พึ่งพา ใช้กล่าวถึงสถานการณ์ที่บีบคั้น คับขัน หาทางออกไม่ได้ หรือความรู้สึกที่ไม่มีที่ยืนในสังคม
ตัวอย่างการใช้สำนวน "แผ่นดินเท่าใบพุทรา" ในประโยค
- เมื่อเขาล้มละลายและมีหนี้สินมากมาย รู้สึกประหนึ่งแผ่นดินเท่าใบพุทรา ไม่รู้จะหันหน้าไปพึ่งใคร
- หลังจากถูกใส่ร้ายและพูดให้เสียหายไปทั่ว ทำให้เธอรู้สึกแผ่นดินเท่าใบพุทรา ไม่กล้าออกไปเผชิญหน้ากับใครเลย
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี