ทำโทษเพื่อไม่ให้ผู้อื่นเอาเป็นเยี่ยงอย่าง
ประเภทสำนวน
"เชือดไก่ให้ลิงดู" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝง ไม่ใช่คำสอนโดยตรง แต่เป็นการเปรียบเปรยพฤติกรรมมนุษย์ ต้องตีความเพิ่มเติมถึงความหมายที่แท้จริง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มาจากการกระทำที่แสดงให้เห็นเป็นตัวอย่างเพื่อข่มขู่หรือตักเตือน โดยใช้การเชือดไก่ให้ลิงดูเป็นการข่มขวัญ เพื่อให้ลิงเกรงกลัวและไม่กล้าทำสิ่งที่ไม่ดี เปรียบเหมือนการลงโทษคนหนึ่งอย่างหนักให้คนอื่นเห็นเป็นเยี่ยงอย่าง เพื่อไม่ให้กล้าทำผิดแบบเดียวกัน
ตัวอย่างการใช้สำนวน "เชือดไก่ให้ลิงดู" ในประโยค
- ผู้บังคับบัญชาไล่พนักงานคนที่ทุจริตออกต่อหน้าที่ประชุม เป็นการเชือดไก่ให้ลิงดูเพื่อไม่ให้ใครคิดทำผิดแบบเดียวกัน
- รัฐบาลประหารนักโทษคดีค้ายาเสพติดรายใหญ่เพื่อเชือดไก่ให้ลิงดู หวังให้เครือข่ายที่เหลือเกรงกลัวและยุติการกระทำผิด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี