ประเภทสำนวน
"เก่ากะลา" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรยพฤติกรรมหรือลักษณะนิสัยของคน โดยมีความหมายแฝงที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่แปลตรงตัวไม่ได้เหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มาจากการเปรียบเทียบกับกะลามะพร้าวเก่าๆ ที่แห้งกรอบและแข็ง หมายถึงคนที่มีความรู้น้อย แต่กลับมีความคิดความเห็นที่ยึดมั่นถือมั่น ดื้อรั้น ไม่ยอมรับฟังความคิดเห็นหรือเหตุผลของผู้อื่น ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงความคิดเดิมๆ ของตนเอง เปรียบเสมือนกะลาเก่าที่แข็งและคงรูปอย่างไม่เปลี่ยนแปลง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "เก่ากะลา" ในประโยค
- พยายามอธิบายวิธีใช้เทคโนโลยีใหม่ให้คุณลุงฟัง แต่ท่านก็ยังไม่ยอมเปลี่ยนวิธีการทำงานแบบเดิมๆ คนเก่ากะลาแบบนี้พูดอะไรไปก็ไม่ฟัง
- อย่าเอาความรู้สมัยใหม่ไปพูดกับคนเก่ากะลา เขาจะไม่ยอมรับฟังและมองว่าเป็นเรื่องไร้สาระ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี