ประเภทสำนวน
"หมายน้ำบ่อหน้า" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการกล่าวเปรียบเทียบพฤติกรรมของคน โดยมีความหมายแฝงที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่แปลไม่ได้ตรงตัวเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้เปรียบเทียบกับการที่คนเราวางแผนหรือเตรียมการไว้ล่วงหน้า เหมือนชาวนาที่ต้องขุดบ่อน้ำไว้ก่อนที่จะถึงฤดูทำนา หรือเตรียมแหล่งน้ำไว้ล่วงหน้าเพื่อใช้ในอนาคต สื่อถึงการเตรียมความพร้อมหรือวางแผนไว้ล่วงหน้าอย่างรอบคอบ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "หมายน้ำบ่อหน้า" ในประโยค
- พ่อแม่ส่งลูกเรียนสูงๆ ก็เพื่อหมายน้ำบ่อหน้า หวังว่าลูกจะได้มีอนาคตที่ดี
- คุณปู่ซื้อที่ดินไว้ตั้งแต่สมัยก่อน เป็นการหมายน้ำบ่อหน้า ตอนนี้ราคาที่ดินสูงขึ้นมากทำให้ลูกหลานได้ประโยชน์
- เขาเรียนภาษาจีนเพิ่มเติมเพราะหมายน้ำบ่อหน้า ว่าในอนาคตจะได้มีโอกาสทำงานกับบริษัทจีน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
