หนักแผ่นดิน

ประเภทสำนวน

"หนักแผ่นดิน" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยถึงคนที่ประพฤติไม่ดี เป็นภาระของแผ่นดิน มีความหมายที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิตและไม่ใช่วลีที่มีความหมายเฉพาะอย่างสำนวนไทย

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

มีที่มาจากแนวคิดโบราณที่เปรียบแผ่นดินเป็นเสมือนมารดาที่รองรับชีวิตความเป็นอยู่ของทุกคน คนใดที่เป็นคนไม่ดี เป็นโจรผู้ร้าย หรือทำความเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่นและสังคม จึงถือว่าเป็น 'ภาระ' หรือ 'น้ำหนัก' ที่แผ่นดินต้องแบกรับไว้ เปรียบเสมือนสร้างภาระให้กับแม่ของตนเอง

ตัวอย่างการใช้สำนวน "หนักแผ่นดิน" ในประโยค

• พวกนักโทษคดีอุกฉกรรจ์พวกนี้เป็นพวกหนักแผ่นดิน ไม่รู้ว่าสร้างความเดือดร้อนให้สังคมไปมากแค่ไหน
• คนที่ทำผิดกฎหมาย ค้ายาเสพติด ถือว่าเป็นคนหนักแผ่นดิน ไม่มีประโยชน์ต่อบ้านเมืองเลย

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี