หมายถึง ผู้ดีที่สืบทอดกันลงมาตั้งแต่ต้นวงศ์สกุลคือบิดามารดาของปู่และย่า ๔ บิดามารดาของตาและยาย ๔ รวมเป็น ๘; โดยปริยายหมายถึงคนที่ทํากรีดกรายเอาอย่างผู้ดี
ประเภทสำนวน
"ผู้ดีแปดสาแหรก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเทียบเพื่อให้เข้าใจลักษณะของคนบางประเภท ต้องตีความเพิ่มเติมว่าหมายถึงคนที่อ้างตนว่ามีตระกูลสูงศักดิ์ แต่พฤติกรรมไม่สอดคล้องกับคำอ้าง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้ใช้เรียกคนที่อวดอ้างว่าตนเป็นผู้ดีมีตระกูล มีเชื้อสายผู้ดีมากมายถึงแปดสาแหรก (สาแหรกหมายถึงเครือญาติ หรือลำดับชั้นของวงศ์ตระกูล) แต่พฤติกรรมหรือกิริยามารยาทกลับไม่สมกับที่อ้างตนว่าเป็นผู้ดี เป็นการใช้คำเสียดสีคนที่ยกตนข่มท่าน หรือคนที่พยายามยกตนเองให้ดูดีกว่าความเป็นจริง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ผู้ดีแปดสาแหรก" ในประโยค
- เธอชอบอวดว่ามาจากตระกูลสูง แต่ดูคำพูดคำจา มารยาทการแสดงออก ช่างเป็นผู้ดีแปดสาแหรกจริงๆ
- อย่าไปสนใจเขาเลย พวกผู้ดีแปดสาแหรกแบบนี้ ปากว่าตัวเองมีเชื้อสายสูงศักดิ์ แต่พฤติกรรมนั้นหยาบคายจนน่าอาย
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
