ไม่เข้าชุดกัน, ไม่เข้าคู่กัน, คนละพวก คนละฝ่าย
ประเภทสำนวน
"ผิดฝาผิดตัว" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเทียบสถานการณ์ที่มีความไม่เข้ากันหรือไม่เหมาะสมกัน ต้องตีความเพิ่มเติมเพื่อเข้าใจความหมายแฝง ไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และมีการเปรียบเปรยที่ชัดเจน
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มาจากภาชนะที่มีฝาปิด เมื่อนำฝามาปิดในภาชนะที่ไม่ใช่คู่กัน ย่อมปิดไม่สนิทหรือใช้งานร่วมกันได้ไม่ดี ใช้เปรียบเทียบถึงคน สิ่งของ หรือสถานการณ์ที่ไม่เข้ากัน ไม่เหมาะสมกัน หรือไม่สอดคล้องกัน ทำให้เกิดความขัดแย้งหรือไม่ลงตัว
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ผิดฝาผิดตัว" ในประโยค
- พวกเราเชิญอาจารย์ด้านวรรณคดีไทยมาบรรยายเรื่องเทคโนโลยีสมัยใหม่ เห็นได้ชัดว่าผิดฝาผิดตัว ท่านตอบคำถามไม่ได้เลย
- ความสัมพันธ์ของสองคนนั้นเป็นแบบผิดฝาผิดตัว คนหนึ่งชอบเที่ยวกลางคืน อีกคนเป็นคนรักสงบ อยู่ด้วยกันไปก็มีแต่จะทะเลาะกัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี