อาการที่สำเร็จอย่างรวดเร็วอย่างคาดไม่ถึง
ประเภทสำนวน
"นกกระจอกไม่ทันกินน้ำ" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นถ้อยคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีที่มีความหมายเฉพาะเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มีที่มาจากพฤติกรรมของนกกระจอกที่มีขนาดเล็กและปราดเปรียว แต่ไม่ทันได้กินน้ำ สื่อถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก จนผู้ที่ปกติว่องไวอยู่แล้วยังตามไม่ทัน เปรียบเทียบถึงความรวดเร็วของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและจบลงในชั่วพริบตา
ตัวอย่างการใช้สำนวน "นกกระจอกไม่ทันกินน้ำ" ในประโยค
- การประชุมเมื่อวานจบเร็วมาก นกกระจอกไม่ทันกินน้ำ พวกที่มาสายแทบไม่ได้ร่วมแสดงความคิดเห็นเลย
- เรื่องอื้อฉาวของดาราคนนั้นเกิดขึ้นและจบลงแบบนกกระจอกไม่ทันกินน้ำ คนยังงงๆ กันเลย
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี