ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
คำพังเพย
หมายถึง คนที่ทำความชั่วไว้มากมาย ถึงจะปิดอย่างไร ๆ ก็ปิดไม่หมด คนย่อมรู้เข้าจนได้
ที่มา ช้างเป็นสัตว์ใหญ่ ใบบัวมีขนาดเล็ก ถ้าเอาใบบัวใบเดียวไปปิดช้าง ย่อมปิดไม่มิด
หมายเหตุ ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ก็ว่า
หมายถึง คนที่ทำความผิดอย่างร้ายแรงย่อมไม่สามารถปกปิดความผิดของตนได้หรือพยายามหาหลักฐานมากลบเกลื่อนแต่ไม่สามารถปกปิดความผิดนั้นได้
หมายเหตุ ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ก็ว่า
ประเภทสำนวน
"ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝงต้องตีความเพิ่มเติม แสดงถึงการที่สิ่งไม่ดีที่ใหญ่โตมโหฬารถูกปกปิดด้วยสิ่งเล็กน้อย ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยถึงพฤติกรรมหรือการกระทำ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงและไม่ใช่สำนวนที่มีความหมายเฉพาะต้องตีความแบบพิเศษ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มีที่มาจากการเปรียบเทียบความใหญ่โตของช้างกับความเล็กของใบบัว เมื่อช้างตายทั้งตัวซึ่งเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ แต่กลับพยายามใช้ใบบัวที่มีขนาดเล็กมาปิดบังซากช้าง ซึ่งเป็นไปไม่ได้ที่จะปกปิดได้มิดชิด เปรียบเหมือนการพยายามปกปิดความผิดหรือเรื่องเสียหายขนาดใหญ่ด้วยวิธีการเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่มีทางสำเร็จ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด" ในประโยค
- เขาทุจริตเงินบริษัทไปเป็นร้อยล้าน แล้วคิดจะพูดโกหกนิดหน่อยเพื่อปกปิด เหมือนช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
- การที่ผู้บริหารพยายามออกแถลงการณ์สั้นๆ เพื่อปกปิดวิกฤตขององค์กรขนาดใหญ่ โดยไม่แก้ปัญหาที่ต้นเหตุจริงๆ ก็เป็นเพียงช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
- ปัญหาการทุจริตคอร์รัปชั่นในประเทศใหญ่โตเหลือเกิน การแก้กฎหมายเพียงฉบับเดียวคงเหมือนช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นถ้อยคำที่มีการเปรียบเทียบสถานการณ์ที่ไม่สมเหตุสมผล แฝงข้อคิดเตือนใจโดยอ้อม ไม่ใช่การสอนหรือให้คำแนะนำโดยตรงแบบสุภาษิต และมีการเปรียบเปรยโดยต้องตีความเพิ่มเติม
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเทียบการพยายามปกปิดความผิดหรือเรื่องเสียหายที่ใหญ่โตมากมาย ด้วยวิธีการเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่สามารถปิดบังได้จริง เหมือนการพยายามเอาใบบัวซึ่งมีขนาดเล็กมาปิดร่างช้างที่เสียชีวิตซึ่งใหญ่มาก เป็นการกระทำที่ไร้ประโยชน์และไม่เกิดผล
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด" ในประโยค
- แม้บริษัทจะพยายามแถลงข่าวปฏิเสธข้อกล่าวหา แต่เมื่อมีหลักฐานการทุจริตหลุดออกมามากมายขนาดนี้ ก็เหมือนช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิดเท่านั้น
- รัฐบาลพยายามอธิบายว่าเศรษฐกิจดี แต่เมื่อดูตัวเลขการว่างงานและหนี้สินประเทศ การแถลงเช่นนั้นก็เหมือนช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
