ประเภทสำนวน
"ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเทียบเหตุการณ์หรือพฤติกรรมที่ต้องการจะปิดบังความจริงที่เป็นเรื่องใหญ่ด้วยสิ่งเล็กน้อย ซึ่งมีลักษณะเป็นการเปรียบเปรย ไม่ใช่คำสอนโดยตรง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเทียบให้เห็นภาพถึงความไร้ประโยชน์ในการพยายามปกปิดเรื่องใหญ่หรือความจริงที่ชัดเจนด้วยสิ่งเล็กน้อย เหมือนการนำใบบัวซึ่งเล็กมากมาปิดซากช้างทั้งตัวซึ่งใหญ่มาก เป็นการแสดงถึงความพยายามที่ไร้ผล เพราะไม่ว่าจะพยายามปกปิดอย่างไร ความจริงก็ยังปรากฏชัดเจนอยู่ดี
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด" ในประโยค
- เธอพยายามอธิบายว่าเงินในบัญชีหายไปเพียงไม่กี่บาท แต่ความจริงขาดหายไปตั้งหลายแสน นี่มันช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิดชัดๆ
- การที่รัฐบาลออกมาชี้แจงว่าเศรษฐกิจยังดีอยู่ ทั้งที่ร้านค้าปิดตัวไปมากมาย ก็เหมือนช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ใครๆ เขาก็รู้ความจริงกันทั้งนั้น
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
