ตามไม่ทัน จับไม่ทัน ดักทางดักความคิดไม่ถูก
ประเภทสำนวน
"จับไม่ได้ไล่ไม่ทัน" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรงหรือคำที่มีความหมายพิเศษซึ่งแปลตรงตัวไม่ได้
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเปรยถึงการกระทำที่ไม่สามารถจับผิดได้หรือลงโทษได้ มักใช้กับคนที่ฉลาดหลักแหลม เจ้าเล่ห์ หรือทำอะไรแนบเนียนจนไม่สามารถจับผิดได้ หรือใช้กับสถานการณ์ที่เกิดการกระทำผิดแต่ไม่มีหลักฐานชัดเจนพอที่จะดำเนินการทางกฎหมายหรือลงโทษได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จับไม่ได้ไล่ไม่ทัน" ในประโยค
- หลายคนสงสัยว่าเขาทุจริต แต่ทำอะไรเขาไม่ได้เพราะเขาทำทุกอย่างจับไม่ได้ไล่ไม่ทัน
- นักการเมืองคนนี้หากินกับตำแหน่งมานาน แต่เอาผิดไม่ได้เลย พูดได้คำเดียวว่าจับไม่ได้ไล่ไม่ทัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี