เปรียบเทียบของสองสิ่งที่ดูดี มีคุณค่าเสมอกัน เหมาะสมกัน
ชายหนุ่ม หญิงสาวเหมาะสมกันดีที่จะแต่งงาน
ประเภทสำนวน
"กิ่งทองใบหยก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรยถึงคู่ครองที่มีฐานะดี เหมาะสมกัน มีความหมายที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต และไม่ใช่สำนวนเพราะสามารถเข้าใจความหมายได้จากตัวคำเมื่อใช้ในบริบทเปรียบเทียบ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้ใช้เปรียบเทียบคู่ครองที่เหมาะสมกันทั้งฐานะ ชาติตระกูล และหน้าตา โดยกิ่งทองและใบหยกเป็นสิ่งที่มีค่า สวยงาม และเข้ากันได้ดี เหมือนกับคู่สามีภรรยาที่มีฐานะ ตระกูล และความเหมาะสมพอกัน สังคมไทยในอดีตมักให้ความสำคัญกับการแต่งงานที่ต้องดูความเหมาะสมทางสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจเป็นสำคัญ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "กิ่งทองใบหยก" ในประโยค
- ลูกชายเจ้าสัวแต่งงานกับลูกสาวนายธนาคาร นับเป็นการอภิเษกที่เป็นกิ่งทองใบหยกเลยทีเดียว
- คู่นี้ถือเป็นกิ่งทองใบหยก ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงมาจากตระกูลที่มีชื่อเสียงพอกัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"กิ่งทองใบหยก" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นสำนวนที่มีความหมายเฉพาะทางในภาษาไทย ไม่สามารถเข้าใจได้จากการแปลตรงตัว หรือจากแต่ละคำที่ประกอบกัน ต้องเรียนรู้ความหมายเฉพาะของสำนวนนี้ ไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรง (สุภาษิต) หรือคำเปรียบเทียบที่มีนัยยะสอนใจ (คำพังเพย)
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มีความหมายว่า คู่ครองที่เหมาะสมกัน โดยมาจากความเชื่อว่า กิ่งทองและใบหยกเป็นของมีค่าที่เข้ากันได้ดี กิ่งทองหมายถึงฝ่ายชาย ใบหยกหมายถึงฝ่ายหญิง สื่อถึงความเหมาะสม กลมกลืน และสวยงามเมื่ออยู่คู่กัน ใช้ในการกล่าวถึงคู่บ่าวสาวหรือคู่สามีภรรยาที่เหมาะสมกันทั้งฐานะ การศึกษา และความประพฤติ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "กิ่งทองใบหยก" ในประโยค
- คุณหญิงภัทรากับหม่อมราชวงศ์วรภัทรเป็นกิ่งทองใบหยกที่เหมาะสมกันทั้งชาติตระกูลและการศึกษา
- พิธีกรกล่าวอวยพรให้บ่าวสาวในงานแต่งงานว่า ขอให้เป็นกิ่งทองใบหยกที่รักกันยืนยาวตราบนานเท่านาน
- ครอบครัวทั้งสองฝ่ายต่างเห็นพ้องต้องกันว่า ลูกชายและลูกสาวเป็นกิ่งทองใบหยกที่เหมาะสมจะครองคู่กัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
