หมายถึง เปรียบเทียบของสองสิ่งที่ดูดี มีคุณค่าเสมอกัน เหมาะสมกัน
ประเภทสำนวน
"กิ่งทองใบหยก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรยถึงคู่ครองที่มีฐานะดี เหมาะสมกัน มีความหมายที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต และไม่ใช่สำนวนเพราะสามารถเข้าใจความหมายได้จากตัวคำเมื่อใช้ในบริบทเปรียบเทียบ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้ใช้เปรียบเทียบคู่ครองที่เหมาะสมกันทั้งฐานะ ชาติตระกูล และหน้าตา โดยกิ่งทองและใบหยกเป็นสิ่งที่มีค่า สวยงาม และเข้ากันได้ดี เหมือนกับคู่สามีภรรยาที่มีฐานะ ตระกูล และความเหมาะสมพอกัน สังคมไทยในอดีตมักให้ความสำคัญกับการแต่งงานที่ต้องดูความเหมาะสมทางสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจเป็นสำคัญ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "กิ่งทองใบหยก" ในประโยค
- ลูกชายเจ้าสัวแต่งงานกับลูกสาวนายธนาคาร นับเป็นการอภิเษกที่เป็นกิ่งทองใบหยกเลยทีเดียว
- คู่นี้ถือเป็นกิ่งทองใบหยก ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงมาจากตระกูลที่มีชื่อเสียงพอกัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี