ข้อมูลน่าสนใจเกี่ยวกับแมวไม่อยู่หนูร่าเริง
แมว เปรียบเป็นอะไร?
แมวในที่นี้ เปรียบเป็นผู้ใหญ่ หรือผู้ที่มีอำนาจมากกว่าอีกฝ่าย
แล้วหนู เปรียบเป็นอะไร?
ดังนั้น แมวจึงเปรียบเป็นผู้เป็นรอง อาจจะเป็นลูกน้องหรือคนที่มีศักยภาพด้อยกว่าอีกฝ่าย
คำพังเพย
หมายถึง เวลาที่ผู้ใหญ่ที่ตนเกรงกลัว หรือผู้ที่คอยคุมพฤติกรรมไม่อยู่ ผู้น้อยก็จะดีใจ มีความสุขร่าเริง
ที่มา เปรียบเปรยถึง เมื่อบ้านไหนที่แมวไม่อยู่หรือไม่มีแมว พวกหนูก็จะมีความสุขคึกคะนอง ออกมาหากินได้อย่างเพลิดเพลิน เพราะไม่ต้องกลัวแมวจะมาทำร้าย
หมายเหตุ แมวไม่อยู่หนูละเลิง ก็ว่า
"แมวไม่อยู่หนูร่าเริง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำที่มีลักษณะเปรียบเทียบพฤติกรรมของสัตว์เพื่อสะท้อนพฤติกรรมมนุษย์ ต้องตีความความหมายแฝง ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่คำที่มีความหมายเฉพาะที่แปลตรงตัวไม่ได้อย่างสำนวนไทย
มาจากธรรมชาติที่เมื่อแมวไม่อยู่ หนูซึ่งเป็นเหยื่อของแมวจะรู้สึกปลอดภัยและสามารถออกมาเดินเพ่นพ่าน หาอาหารได้อย่างสบายใจ เปรียบเหมือนคนที่จะแสดงพฤติกรรมอิสระเสรีเมื่อผู้มีอำนาจเหนือตนหรือผู้ที่ควบคุมตนไม่อยู่
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
แมว เปรียบเป็นอะไร?
แมวในที่นี้ เปรียบเป็นผู้ใหญ่ หรือผู้ที่มีอำนาจมากกว่าอีกฝ่าย
แล้วหนู เปรียบเป็นอะไร?
ดังนั้น แมวจึงเปรียบเป็นผู้เป็นรอง อาจจะเป็นลูกน้องหรือคนที่มีศักยภาพด้อยกว่าอีกฝ่าย
คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย
สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง
คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ