เล่นกับสากสากต่อยหัว

คำพังเพย

หมายถึง ถ้าลดตัวไปเล่นหัวกับคนชั้นต่ำกว่า เขาก็อาจตีเสมอทำลวนลามเอา สากในที่นี้หมายถึงสากตำข้าวที่เขาพิงไว้ ถ้าใครซุกซนไปจับต้องเข้า สากอาจเลื่อนล้มทับถูกหัวถูกหูก็ได้

ประเภทสำนวน

"เล่นกับสากสากต่อยหัว" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเทียบที่ใช้สอนเตือนเรื่องการคบคนอย่างไม่ระมัดระวัง โดยไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรง แต่ต้องตีความจากการเปรียบเทียบ มีลักษณะเป็นการให้ข้อคิดผ่านภาพพจน์เปรียบเทียบ

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มาจากอันตรายของการเล่นกับสาก ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ตำข้าว หากเล่นหรือประมาทกับมัน สากอาจจะตกลงมาตอนที่เราไม่ทันระวังและทำให้บาดเจ็บได้ เปรียบเหมือนการคบหาสมาคมกับคนที่มีนิสัยไม่ดี มีอารมณ์รุนแรง หรือเป็นอันตราย สุดท้ายเราอาจจะถูกทำร้ายหรือได้รับผลกระทบในทางลบ

ตัวอย่างการใช้สำนวน "เล่นกับสากสากต่อยหัว" ในประโยค

  • หลายคนเตือนแล้วว่าอย่าไปยุ่งกับกลุ่มเด็กแว้นพวกนั้น แต่ไม่ฟัง พอโดนรุมทำร้ายก็สายไปแล้ว นี่แหละเล่นกับสากสากต่อยหัว
  • การไปคบหากับนักเลงอันธพาลแบบนั้น ก็เหมือนกับเล่นกับสากสากต่อยหัว สุดท้ายก็ได้รับผลร้ายเอง

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

 หมายเหตุ

คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย

สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ

 ภาพประกอบเล่นกับสากสากต่อยหัว

  • คำพังเพย: เล่นกับสากสากต่อยหัว หมายถึงอะไร?, หมายถึง ถ้าลดตัวไปเล่นหัวกับคนชั้นต่ำกว่า เขาก็อาจตีเสมอทำลวนลามเอา สากในที่นี้หมายถึงสากตำข้าวที่เขาพิงไว้ ถ้าใครซุกซนไปจับต้องเข้า สากอาจเลื่อนล้มทับถูกหัวถูกหูก็ได้ คำกริยา เล่น, ต่อย สิ่งของ สาก อวัยวะ หัว หมวด คำพังเพย

 คำพังเพยที่คล้ายกัน