ประเภทสำนวน
"เขียนด้วยมือลบด้วยตีน" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นคำสอนโดยตรงที่ให้ข้อคิดชัดเจนเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ไม่ควรทำ มีความหมายครบถ้วนสมบูรณ์ในตัวเอง ไม่ต้องตีความเพิ่มเติมมาก
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สุภาษิตนี้สอนให้คนระมัดระวังในการกระทำ โดยเปรียบเทียบระหว่างการเขียนด้วยมือซึ่งทำได้ละเอียดประณีต กับการลบด้วยเท้าซึ่งหยาบและทำลายง่าย เปรียบเสมือนการสร้างสิ่งดีๆ ต้องใช้ความพยายามและเวลานาน แต่การทำลายกลับทำได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "เขียนด้วยมือลบด้วยตีน" ในประโยค
- พ่อแม่อุตส่าห์ทำงานหนักสร้างฐานะมาตั้งนาน แต่เธอกลับไปติดการพนันจนหมดตัว นี่แหละที่เรียกว่าเขียนด้วยมือลบด้วยตีน
- เขาใช้เวลาสร้างชื่อเสียงมาสิบปี แต่ทำผิดพลาดครั้งเดียวเสียหายหมด สมกับคำว่าเขียนด้วยมือลบด้วยตีนจริงๆ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
