ฟังไม่ได้ความแจ่มชัดแล้วเอาไปพูดต่อหรือทำผิด ๆ พลาด ๆ
ประเภทสำนวน
"ฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียด" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นถ้อยคำที่มีลักษณะเปรียบเปรย มีความหมายแฝง ที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่มีความหมายพิเศษเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มาจากการที่คนฟังไม่เข้าใจคำศัพท์หรือคำพูดที่ได้ยินอย่างถูกต้อง แต่กลับพยายามตีความหรือแปลความไปเองตามความเข้าใจของตน ทำให้ความหมายผิดเพี้ยนไปจากเดิม คำว่า 'กระเดียด' หมายถึงการคาดเดา หรือตีความไปเอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียด" ในประโยค
- เธอนี่ฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียดทุกที ฉันบอกว่าจะไปซื้อของที่ห้างสรรพสินค้า เธอกลับไปบอกทุกคนว่าฉันจะไปเที่ยวห้าง
- ครูอธิบายทฤษฎีวิทยาศาสตร์ซับซ้อน นักเรียนหลายคนฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียด จนทำข้อสอบผิดหมด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี