ประเภทสำนวน
"ปัญญาแค่หางอึ่ง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นถ้อยคำเปรียบเทียบความฉลาดของคนกับขนาดของหางอึ่งที่มีขนาดสั้นมาก มีความหมายแฝงที่ต้องตีความว่าหมายถึงคนที่มีสติปัญญาน้อยมาก ไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรงอย่างสุภาษิต และไม่ใช่สำนวนที่มีความหมายพิเศษที่แปลตรงตัวไม่ได้
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้ใช้การเปรียบเทียบความยาวของหางอึ่ง ซึ่งสั้นมากหรือแทบไม่มี กับระดับสติปัญญาของคนที่มีน้อยมาก อึ่งเป็นสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกที่มีหางสั้นมาก เมื่อโตเป็นตัวเต็มวัย การเปรียบว่าคนมีปัญญาเพียงแค่หางอึ่ง จึงหมายถึงมีความฉลาดน้อยมาก หรือแทบไม่มีปัญญาเลย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ปัญญาแค่หางอึ่ง" ในประโยค
- เขาทำงานง่ายๆ แค่นี้ยังทำไม่ได้ ปัญญาแค่หางอึ่งจริงๆ
- อย่าไปให้เขาทำงานที่ต้องใช้ความคิดเลย ปัญญาแค่หางอึ่ง ให้ทำงานที่ไม่ต้องคิดมากดีกว่า
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
