ประเภทสำนวน
"ปลาหมอแถกเหงือก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม เปรียบพฤติกรรมของคนกับปลาหมอ ไม่ได้เป็นคำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มีที่มาจากลักษณะของปลาหมอที่มีเหงือกแหลมคม สามารถใช้เหงือกแทงหรือแถกทำร้ายสิ่งต่างๆ ได้ เปรียบเทียบถึงคนที่พูดจาร้ายกาจ หรือวิพากษ์วิจารณ์ผู้อื่นอย่างรุนแรง คำว่า 'แถก' หมายถึงการกรีด ผ่า หรือฉีก สื่อถึงคำพูดที่คมกริบและทำร้ายความรู้สึกผู้อื่น
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ปลาหมอแถกเหงือก" ในประโยค
- พี่คนนั้นเป็นคนช่างติ ช่างวิจารณ์คนอื่นไปทั่ว ปากปลาหมอแถกเหงือกจริงๆ
- ระวังการพูดจากับเธอให้ดี เธอเป็นคนปลาหมอแถกเหงือก คำพูดแต่ละคำทิ่มแทงคนฟังจนเจ็บใจไปหมด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
