แรกรักกันดี แต่พอเวลาผ่านไปกลับมีแต่ความขมขื่น
ประเภทสำนวน
"ต้นรักดอกโศก" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นวลีที่มีความหมายเฉพาะ ไม่สามารถแปลความหมายตรงตัวได้ ต้องตีความเป็นนัยซึ่งหมายถึงความรักที่เศร้า ไม่ใช่คำสอนโดยตรง (จึงไม่ใช่สุภาษิต) และไม่ได้มีลักษณะคำเปรียบเปรย (จึงไม่ใช่คำพังเพย)
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้ใช้ชื่อต้นไม้สองชนิดมาเล่นคำเพื่อสื่อความหมาย คือ 'ต้นรัก' ซึ่งเป็นพืชในวงศ์ Apocynaceae และ 'ดอกโศก' ซึ่งเป็นไม้ในสกุล Saraca การนำชื่อต้นไม้มาเรียงต่อกันนี้สื่อถึงความหมายว่าความรักที่เริ่มต้นด้วยความหวัง แต่ลงเอยด้วยความเศร้าโศกเสียใจ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ต้นรักดอกโศก" ในประโยค
- เขากับเธอที่รักกันตอนแรกแต่ต้องแยกจากกันเพราะครอบครัวไม่เห็นด้วย เป็นต้นรักดอกโศกที่น่าเห็นใจ
- ความสัมพันธ์ของคู่รักต่างฐานะนั้นมักเป็นต้นรักดอกโศก เริ่มต้นด้วยความหวังแต่จบลงด้วยความผิดหวัง
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี