ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา

คำพังเพย

หมายถึง ให้รู้จักเจียมเนื้อเจียมตัวไว้บ้าง

หมายถึง การจะทำอะไรให้รู้จักประมาณตน รู้จักฐานะของตัวเอง เจียมเนื้อเจียมตัว อย่ามักใหญ่ใฝ่สูงทำที่อะไรเกินตัว

หมายเหตุ ตักน้ำใส่กระโหลกชะโงกดูเงา : กระโหลก เขียนผิด ต้องเป็น กะโหลก

ประเภทสำนวน

"ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นข้อความที่ให้คำสอนหรือข้อคิดโดยตรงเกี่ยวกับความไม่รู้จักประมาณตน การหลงตัวเอง มีลักษณะเป็นคำสอนที่ชัดเจน

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สุภาษิตนี้มีที่มาจากพฤติกรรมของคนที่ตักน้ำใส่กะโหลก (ภาชนะที่ทำจากกะลามะพร้าว) แล้วก้มลงมองดูเงาของตัวเองในน้ำนั้น สะท้อนถึงคนที่ชอบชื่นชมตัวเองหรือหลงตัวเอง จนลืมคิดถึงสิ่งอื่น เป็นคำสอนให้ระวังความหลงตัว และการมัวแต่พะวงกับรูปลักษณ์หรือความเป็นตัวตนของตนเองจนเกินไป

ตัวอย่างการใช้สำนวน "ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา" ในประโยค

  • นักการเมืองคนนั้นเอาแต่สนใจภาพลักษณ์ของตัวเอง เหมือนตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา จนลืมทำงานเพื่อประชาชนอย่างที่สัญญาไว้
  • พอได้ตำแหน่งผู้จัดการใหม่ๆ ก็เริ่มตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา จนลืมว่าความสำเร็จเกิดจากการทำงานเป็นทีม

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

ประเภทสำนวน

"ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นคำสอนโดยตรงที่เตือนไม่ให้คนหลงตัวเอง มีข้อคิดคำสอนที่ชัดเจน ฟังแล้วเข้าใจได้ทันที

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สุภาษิตนี้มีที่มาจากเรื่องราวเกี่ยวกับ นางมัทนา ในวรรณคดีเรื่อง 'มัทนะพาธา' ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งชอบส่องดูเงาตัวเองในน้ำ และหลงในความงามของตน สุภาษิตนี้สอนมิให้คนเรายึดติดกับรูปลักษณ์ภายนอก หรือหลงชื่นชมตนเองมากเกินไป เพราะความงามเป็นสิ่งไม่เที่ยง และเป็นเพียงภาพลวงตา

ตัวอย่างการใช้สำนวน "ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา" ในประโยค

  • หญิงสาวที่ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา สุดท้ายก็มีแต่ความว่างเปล่า เพราะความงามเป็นสิ่งไม่จีรัง
  • พ่อแม่มักสอนลูกสาวว่าอย่าตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา ให้รู้จักพัฒนาตนทั้งความรู้และคุณธรรม

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

 หมายเหตุ

คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย

สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ

 ภาพประกอบตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา

  • คำพังเพย: ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา หมายถึงอะไร?, หมายถึง ให้รู้จักเจียมเนื้อเจียมตัวไว้บ้าง คำกริยา ตัก, ชะโงก, ดู สิ่งของ กะโหลก, น้ำ ธรรมชาติ เงา หมวด สุภาษิต
  • คำพังเพย: ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา หมายถึงอะไร?, หมายถึง การจะทำอะไรให้รู้จักประมาณตน รู้จักฐานะของตัวเอง เจียมเนื้อเจียมตัว อย่ามักใหญ่ใฝ่สูงทำที่อะไรเกินตัว หมายเหตุ ตักน้ำใส่กระโหลกชะโงกดูเงา : กระโหลก เขียนผิด ต้องเป็น กะโหลก คำกริยา ตัก, ใส่, ชะโงก, ดู สิ่งของ กะโหลก, น้ำ, เงา หมวด สุภาษิต

 คำพังเพยที่คล้ายกัน