ประเภทสำนวน
"จรกาหน้าหนู" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นวลีที่มีความหมายเฉพาะ ไม่สามารถแปลตรงตัวได้ ต้องเข้าใจความหมายเฉพาะที่ใช้ในภาษาไทย ไม่ใช่คำสอนโดยตรง (สุภาษิต) หรือการเปรียบเทียบที่มีนัยยะ (คำพังเพย) แต่เป็นคำที่ใช้เรียกลักษณะเฉพาะ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวน 'จรกาหน้าหนู' หมายถึง ลักษณะของคนที่มีนิสัยไม่มั่นคง ชอบเปลี่ยนแปลงความคิดหรือไปๆ มาๆ โดย 'จรกา' แปลว่า นกกา ซึ่งบินไปมาไม่จำเป็นต้องไปในทิศทางเดียว เปรียบกับหนูที่มักวิ่งไปมา ไม่อยู่นิ่ง ทำให้สำนวนนี้สื่อถึงการไม่มีความหนักแน่น ไม่น่าไว้ใจ มีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงบ่อย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จรกาหน้าหนู" ในประโยค
- เธอนี่จรกาหน้าหนูจริงๆ เมื่อวานบอกจะไปด้วยกัน วันนี้ก็บอกจะไปกับคนอื่นแล้ว
- อย่าไว้ใจเขาเลย คนแบบจรกาหน้าหนูแบบนี้ คุยกับใครก็ว่าจะเข้าข้างคนนั้น
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
