บุคคลที่เคยมีฐานะร่ำรวยหรือมีชื่อเสียงมาก่อน แต่ปัจจุบันยากจนหรือไม่มีชื่อเสียงอีกแล้ว แต่ยังประพฤติตนเหมือนกับตอนที่ยังมีฐานะหรือชื่อเสียงดีเหมือนแต่ก่อน
เคยทำตัวใหญ่มาแล้วทำให้เล็กลงไม่ได้ คล้ายกับ จนไม่ลง
ประเภทสำนวน
"จมไม่ลง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยถึงสถานการณ์ที่คนมีฐานะหรือความมั่นคงในชีวิตแม้จะประสบปัญหา มีความหมายแฝงที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะแบบสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเปรยถึงคนที่มีหลักฐานหรือฐานะดี มั่นคง แม้จะประสบปัญหาหรือความยากลำบากก็ไม่ถึงกับล้มละลายหรือเสียหายมาก เหมือนวัตถุที่หนักแน่นแม้จะจมลงในน้ำก็ไม่จมหายไปเลย ยังมีส่วนที่อยู่เหนือน้ำ ไม่จมหายไปหมด
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จมไม่ลง" ในประโยค
- ถึงธุรกิจของเขาจะขาดทุนไปบ้าง แต่เขามีทรัพย์สินมากมาย จมไม่ลงหรอก
- ไม่ต้องเป็นห่วงครอบครัวเขาหรอก แม้จะเจอวิกฤตเศรษฐกิจ แต่เขามีที่ดินหลายแปลง จมไม่ลงแน่นอน
- คนที่มีความรู้ติดตัว ถึงจะตกงานชั่วคราว ก็จมไม่ลง เพราะยังมีทักษะที่สามารถนำไปประกอบอาชีพได้
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"จมไม่ลง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความที่มีลักษณะเปรียบเปรย ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่คำหรือวลีเฉพาะที่ไม่สามารถแปลตรงตัวได้เหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเปรยถึงคนที่ประสบปัญหาหรือความทุกข์ยากอย่างหนัก แต่ยังมีความอดทน มีกำลังใจ หรือมีทรัพย์สินเงินทองเหลืออยู่พอที่จะฟื้นตัวได้ จึงไม่ถึงกับล้มละลายหรือหมดตัว เหมือนกับวัตถุที่แม้จะถูกกดให้จมลงในน้ำ แต่ก็ยังมีแรงลอยตัวที่ทำให้ไม่จมลงไปอย่างสิ้นเชิง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จมไม่ลง" ในประโยค
- ถึงธุรกิจของเขาจะประสบปัญหาเศรษฐกิจ แต่เขาก็ยังจมไม่ลง เพราะยังมีเงินสำรองอีกก้อนใหญ่
- แม้จะเป็นหนี้หลายล้าน แต่ครอบครัวเขาก็จมไม่ลง เพราะยังมีที่ดินอีกหลายแปลงที่สามารถขายได้
- ถึงตกงานมาสองปี แต่เธอก็จมไม่ลงเพราะสามียังมีรายได้ประจำ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
