ประเภทสำนวน
"คุณข้าวแดงแกงร้อน" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นคำหรือวลีเฉพาะในภาษาไทยที่มีความหมายพิเศษ ไม่สามารถแปลตรงตัวได้ ต้องตีความเป็นความหมายเฉพาะ และไม่ใช่คำสอนโดยตรงหรือการเปรียบเทียบแฝงข้อคิด
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้หมายถึงบุญคุณหรือการช่วยเหลือที่ผู้อื่นมอบให้ โดยเฉพาะเรื่องปัจจัยในการดำรงชีวิต เช่น อาหารการกิน หรือการช่วยเหลือให้มีที่อยู่อาศัย ที่มาของสำนวนมาจากสมัยก่อนที่ 'ข้าวแดงแกงร้อน' เป็นสัญลักษณ์ของอาหารหลักในการดำรงชีวิต เมื่อได้รับการเลี้ยงดูด้วยข้าวแดงแกงร้อน จึงถือเป็นการได้รับบุญคุณอย่างสูง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "คุณข้าวแดงแกงร้อน" ในประโยค
- ลุงแก้วเป็นคุณข้าวแดงแกงร้อนของฉัน เพราะท่านเป็นคนช่วยส่งเสียให้ฉันได้เรียนจนจบปริญญา
- สมชายไม่ควรทรยศต่อบริษัทนี้เลย ที่นี่เป็นคุณข้าวแดงแกงร้อนให้เขามานาน ให้ทั้งเงินเดือนและโอกาสในชีวิต
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
