มีความรู้ความสามารถแต่เมื่อยังไม่ถึงเวลาก็ไม่แสดงออกมาให้ปรากฏ
คนที่มีความรู้ความสามารถ ฉลาดหลักแหลม แต่ถ่อมตัว ไม่โอ้อวด ไม่แสดงความฉลาดนั้นออกมาให้ปรากฏ
ประเภทสำนวน
"คมในฝัก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่แปลตรงตัวไม่ได้เหมือนสำนวนไทย แต่เป็นการเปรียบเทียบลักษณะของคนที่มีความสามารถแต่ไม่แสดงออก
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้เปรียบเทียบคนที่มีความรู้ความสามารถสูงแต่ไม่แสดงออก เก็บซ่อนความสามารถไว้ ไม่ชอบอวดตัว เหมือนดาบคมที่เก็บอยู่ในฝัก ซึ่งไม่สามารถมองเห็นความคมได้จากภายนอก แต่เมื่อถึงเวลาจำเป็นต้องใช้งานหรือแสดงฝีมือ ก็จะเผยความเก่งกล้าสามารถออกมาให้เห็น
ตัวอย่างการใช้สำนวน "คมในฝัก" ในประโยค
- นายสมชายดูเงียบๆ ไม่ค่อยพูด แต่พอถึงคราวจำเป็นก็แก้ปัญหาได้ทุกเรื่อง เขาเป็นคนคมในฝักจริงๆ
- อาจารย์คนนี้ดูเรียบง่าย ไม่ค่อยพูดในที่ประชุม แต่พอได้เขียนบทความวิชาการออกมา ทุกคนถึงกับทึ่ง สมแล้วที่เป็นคมในฝัก
- น้องคนเล็กในทีมเราเป็นคมในฝัก ไม่เคยอวดตัว แต่พอถึงเวลาแข่งขันทักษะวิชาชีพ กลับคว้ารางวัลมาได้อย่างไม่น่าเชื่อ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"คมในฝัก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรยถึงคนที่มีความสามารถแต่ไม่แสดงออก ต้องตีความเพิ่มเติมจากคำเปรียบเทียบ ซึ่งไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่เพียงวลีเฉพาะที่มีความหมายพิเศษเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้เปรียบเทียบคนกับดาบ (คม) ที่ยังอยู่ในฝัก หมายถึงคนที่มีความรู้ความสามารถแต่ยังไม่ได้แสดงออกให้ผู้อื่นเห็น เหมือนดาบที่คมกริบแต่ยังเก็บอยู่ในฝัก ทำให้คนอื่นไม่เห็นความคมและคุณค่าที่แท้จริง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "คมในฝัก" ในประโยค
- น้องคนนี้ดูเงียบๆ ไม่ค่อยพูด แต่พอถึงเวลาทำงานจริงกลับมีไอเดียดีๆ เยอะมาก เป็นคมในฝักที่เราไม่ควรมองข้าม
- อย่าด่วนตัดสินเขาเลย ตอนเรียนเขาเป็นคมในฝัก พอได้ทำงานจริงเขาเก่งมากเลยนะ
- ใครจะไปคิดว่าเด็กเงียบๆ คนนั้นจะเป็นคมในฝัก พอขึ้นแข่งขันเล่นดนตรีปรากฏว่าเล่นเก่งจนได้รางวัลที่หนึ่ง
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
