การกระทำที่ตัดสินใจไม่ถูก ตัดสินใจได้ยากว่าจะเลือกทางไหน เนื่องจากทั้งสองทาง ก็ส่งผลกระทบด้านลบทั้งสองทางเลือก
พะอืดพะอม จะทำอะไรก็ไม่ถนัด
ประเภทสำนวน
"กลืนไม่เข้าคายไม่ออก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบถึงสภาวะลำบากใจที่ตัดสินใจไม่ได้ มีความหมายแฝงที่ต้องตีความ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และมีโครงสร้างเป็นการเปรียบเทียบ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้เปรียบเทียบอาการลำบากใจเหมือนคนที่มีอะไรบางอย่างติดคอ ซึ่งไม่สามารถกลืนลงไปในท้องได้ และก็ไม่สามารถคายออกมาได้ หมายถึงสถานการณ์ที่บุคคลตกอยู่ในภาวะกลืนกลืน ไม่รู้จะตัดสินใจอย่างไรดี ทั้งทำและไม่ทำก็ลำบากใจ เปรียบเหมือนติดอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก
ตัวอย่างการใช้สำนวน "กลืนไม่เข้าคายไม่ออก" ในประโยค
- หัวหน้าบอกให้เธอตำหนิเพื่อนร่วมงานที่เป็นเพื่อนสนิทของเธอ ทำให้เธอรู้สึกกลืนไม่เข้าคายไม่ออก
- เขาถูกลูกค้าร้องเรียนโดยไม่เป็นความจริง แต่ลูกค้าคนนั้นเป็นคนสำคัญของบริษัท จึงทำให้เขารู้สึกกลืนไม่เข้าคายไม่ออกไม่รู้จะแก้ไขอย่างไร
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"กลืนไม่เข้าคายไม่ออก" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำพังเพยเพราะมีลักษณะเป็นถ้อยคำเปรียบเทียบสภาวะหรือสถานการณ์ ที่มีความหมายแฝงต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่ไม่สามารถแปลตรงตัวได้เหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้เปรียบเทียบกับอาการของคนที่มีสิ่งติดคอ ซึ่งกลืนลงไปก็ไม่ได้ คายออกมาก็ไม่ได้ ทำให้รู้สึกอึดอัดไม่สบาย เปรียบกับสถานการณ์ที่คนเราตกอยู่ในภาวะลำบากใจ ไม่รู้จะตัดสินใจอย่างไรดี จะทำอย่างหนึ่งก็ไม่เหมาะ จะทำอีกอย่างก็ไม่ควร อยู่ในสภาพกลืนก็ไม่เข้า คายก็ไม่ออก
ตัวอย่างการใช้สำนวน "กลืนไม่เข้าคายไม่ออก" ในประโยค
- พอรู้ว่าเพื่อนแอบนินทาตัวเองลับหลัง เธอรู้สึกกลืนไม่เข้าคายไม่ออก จะทำเป็นไม่รู้ก็เจ็บใจ จะเปิดประเด็นมาคุยกันตรงๆ ก็กลัวทำให้มิตรภาพพังทลาย
- สถานการณ์ระหว่างผู้จัดการกับลูกน้องคนโปรดที่ทำงานผิดพลาดร้ายแรง ทำให้เขาตกอยู่ในสภาพกลืนไม่เข้าคายไม่ออก จะลงโทษก็สงสาร จะไม่ลงโทษก็ผิดกฎบริษัท
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
