น้ำนิ่งไหลลึก
หมายถึง คนที่มีท่าหงิม ๆ มักจะมีความคิดลึกซึ้ง
น้ำน้อยแพ้ไฟ
หมายถึง ฝ่ายข้างน้อยย่อมแพ้ฝ่ายข้างมาก.
น้ำผึ้งเดือนห้า
หมายถึง คนที่มีเสียงหวานไพเราะ
น้ำมาปลากินมดน้ำลดมดกินปลา
หมายถึง ทีใครทีมัน
น้ำลดตอผุด
หมายถึง เมื่อหมดอำนาจความชั่วที่ทำไว้ก็ปรากฏ
น้ำลดตอผุด
หมายถึง เมื่อหมดอำนาจ ความชั่วที่ทำไว้ก็ปรากฎ
น้ำลอดใต้ทราย
หมายถึง ทำอย่างลี้ลับ ไม่มีใครเห็น เช่น สายลับ จารชน
น้ำสั่งฟ้าปลาสั่งฝน
หมายถึง สั่งเสียเป็นครั้งสุดท้าย
บนข้าวผี ตีข้าวพระ
หมายถึง ขอร้องให้เทวดาผีสางนางไม้ช่วยโดยการบน
บุกป่าฝ่าดง
หมายถึง พยายามต่อสู้อุปสรรคต่างๆ
บุญหนักศักดิ์ใหญ่
หมายถึง มีฐานันดรศักดิ์สูงและอำนาจวาสนายิ่งใหญ่ เช่น น้อยหรือนางบุญหนักศักดิ์ใหญ่. (สังข์ทอง).
บ่างช่างยุ
หมายถึง คนที่ชอบส่อเสียดยุยงให้เขาแตกกัน
บ่างช่างยุ
หมายถึง คนที่ชอบพูดส่อเสียดยุยงให้เขาแตกกัน.
บ้วนน้ำลายแล้วกลืน
หมายถึง พูดจากลับกลอก
บ้านนอกคอกนา
หมายถึง บ้านนอกขอกนา.
บ้านแตกสาแหรกขาด
หมายถึง สภาพที่ต้องกระจัดกระจายพลัดพรากกันเพราะเกิดเหตุการณ์ที่ร้ายแรงขึ้นในครอบครัวหรือในบ้านเมือง
บ้าหอบฟาง
หมายถึง บ้าสมบัติ เห็นอะไร ๆ เป็นของมีค่าจะเอาทั้งนั้น, อาการที่หอบหิ้วสิ่งของพะรุงพะรัง.
บ้าห้าร้อยจำพวก
หมายถึง บ้ามากมายหลายประเภท.
ปลากระดี่ได้น้ำ
หมายถึง แสดงท่าทางดีใจจนเกินงาม
ปลากระดี่ได้น้ำ
หมายถึง การแสดงอาการดีใจจนออกหน้าดูแล้วเกินงามส่วนใหญ่แล้วจะว่าผู้หญิงที่แสดงอาการดีใจและท่าทางไม่เรียบร้อย
ปลาข้องเดียวกัน ตัวหนึ่งเน่า ก็พาตัวอื่นพลอยเหม็นไปด้วย
หมายถึง คนที่อยู่ร่วมกัน ถ้าคนหนึ่งไปทำชั่ว ทำไม่ดีไว้ ก็จะพลอยทำให้คนอื่นเสียหายไปด้วย
ปลาติดร่างแห
หมายถึง คนที่พลอยรับเคราะห์กรรมกับคนอื่น ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพัน
ปลาติดร่างแห
หมายถึง คนที่พลอยได้รับเคราะห์กรรมร่วมกับผู้อื่น ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพันด้วย, ปลาติดร่างแห ก็ว่า.
ปลาติดหลังแห
หมายถึง คนที่พลอยรับเคราะห์กรรมกับคนอื่น ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพัน
ปลายอ้อปลายแขม
หมายถึง ที่ยังอยู่ที่ไหนก็ไม่รู้, ที่ยังอยู่ห่างไกล.
ปลาหมอตายเพราะปาก
หมายถึง คนที่พูดจาไม่ระวังจนนำอันตรายหรือความลำบากมาสู่ตนเอง
ปลาหมอตายเพราะปาก
หมายถึง คนที่ชอบพูดอะไรพล่อย ๆ มักจะได้รับอันตรายเพราะปากที่พูดพล่อย ๆ นั้น
ปลาหมอตายเพราะปาก
หมายถึง คนที่ปากพล่อยชอบพูดจาไม่ดี จนตัวเองต้องได้รับผลผลกระทบจากคำพูดของตน
ปลาหมอแถกเหงือก
หมายถึง กระเสือกกระสนดิ้นรน
ปลาใหญ่กินปลาเล็ก
หมายถึง คนที่มีอำนาจราชศักดิ์หรือเป็นใหญ่เป็นโตก็ย่อมข่มคนที่เป็นผู้น้อยหรือผู้น้อยเหมือนกับคนที่มีกำลังมากย่อมมีภาษีเหนือกว่าคนอ่อนแอ
ปลาได้น้ำ
หมายถึง การที่ได้อยู่อาศัยในสถานที่หรือสิ่งแวดล้อมอันเหมาะสม หรือการที่ใครคนหนึ่งสามารถปรับตัวเข้าสิ่งแวดล้อมใหม่ ๆ ได้ดี
ปลูกพืชย่อมหวังผล
หมายถึง ให้ผลประโยชน์แก่ผู้อื่นเพื่อหวังผลตอบแทน
ปลูกเรือนคร่อมตอ
หมายถึง กระทำสิ่งซึ่งล่วงลํ้า ก้าวก่าย หรือทับสิทธิของผู้อื่น จะโดยรู้เท่าถึงการณ์หรือไม่ก็ตาม
ปอกกล้วยเข้าปาก
หมายถึง ง่าย, สะดวก
ปัญญาแค่หางอึ่ง
หมายถึง มีความรู้น้อย, โง่.
ปั้นน้ำเป็นตัว
หมายถึง สร้างเรื่องเท็จให้เห็นเป็นจริงเป็นจังขึ้นมา
ปากกัดตีนถีบ
หมายถึง มานะพยายามทำงานทุกอย่างเพื่อปากท้อง โดยไม่ห่วงคำนึงถึงความลำบาก
ปากคนยาวกว่าปากกา
หมายถึง ปากคนนั้นพูดเล่าลือต่อปากกันไปได้ไกล
ปากตำแย
หมายถึง อาการที่ปากอยู่ไม่สุข ชอบพูด ชอบฟ้อง
ปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอ
หมายถึง คนพูดดีด้วยแต่ในใจไม่บริสุทธิ มุ่งคิดร้ายอาฆาตผู้อื่นตลอดเวลา
ปากปราศัย ใจเชือดคอ
หมายถึง พูดดีแต่ใจคิดร้าย
ปากปราศัยน้ำใจเชือดคอ
หมายถึง พูดดีแต่คิดร้าย
ปากปลาร้า
หมายถึง ชอบพูดคำหยาบ
ปากว่าตาขยิบ
หมายถึง พูดอย่างหนึ่งแต่ทำอีกอย่างหนึ่ง ปากกับใจไม่ตรงกัน
ปากว่ามือถึง
หมายถึง พอพูดก็ทำเลย
ปากหวานก้นเปรี้ยว
หมายถึง พูดจาอ่อนหวาน แต่ไม่จริงใจ
ปากหวานก้นเปรี้ยว
หมายถึง พูดจาไพเราะ อ่อนหวานแต่ไม่จริงใจ
ปากหอยปากปู
หมายถึง ชอบนินทาเล็กนินทาน้อย, ไม่กล้าพูด, พูดไม่ขึ้นหรือพูดไม่มีใครสนใจฟัง
ปากเปียกปากแฉะ
หมายถึง ว่ากล่าวตักเตือนตลอดเวลาไม่หยุดหย่อน
ปากเหยี่ยวปากกา
หมายถึง ภัยอันตราย.
ปิดประตูตีแมว
หมายถึง รังแกคนไม่มีทางสู้และไม่มีทางหนีรอดไปได้.
ปิดประตูตีแมว
หมายถึง รังแกคนไม่มีทางสู้ไม่มีทางหนีรอดไปได้
ปิ้งปลาประชดแมว
หมายถึง ทำเพื่อประชด แต่กลับทำให้ตนเองเสียประโยชน์, มักพูดคู่กับ หุงข้าวประชดหมาว่า หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
ปีกกล้าขาแข็ง
หมายถึง พึ่งตัวเองได้
ผงเข้าตาตัวเอง
หมายถึง เมื่อปัญหาหรือความเดือดร้อนเกิดแก่ผู้อื่น ช่วยแก้ไขให้เขาได้ แต่เมื่อเกิดแก่ตน กลับแก้ไขไม่ได้.
ผักชีโรยหน้า
หมายถึง การทำความดีหรือกระทำการใดๆเพียงเพื่อให้ผู้อื่นเห็นว่างานเสร็จแล้ว เรียบร้อย สวยงาม แต่ในความเป็นจริงแล้ว สิ่งนั้นยังไม่สำเร็จเรียบร้อย
ผักชีโรยหน้า
หมายถึง การทำความดีเพียงผิวเผิน
ผักชีโรยหน้า
หมายถึง ทำความดีเพียงผิวเผิน
ผักต้มขนมยำ
หมายถึง ผสมผเสปนเปกันยุ่ง.
ผัดวันประกันพรุ่ง
หมายถึง ขอเลื่อนเวลาออกไปครั้งแล้วครั้งเล่า.
ผิดฝาผิดตัว
หมายถึง ไม่เข้าชุดกัน, ไม่เข้าคู่กัน, คนละพวก คนละฝ่าย
ผิดพ้องหมองใจ
หมายถึง ขุ่นเคืองใจ.
ผีซ้ำด้ำพลอย
หมายถึง ถูกซ้ำเติม เมื่อพลาดพลั้งหรือเมื่อคราวเคราะห์ร้าย
ผีซ้ำด้ำพลอย
หมายถึง ถูกซ้ำเติมขณะที่กำลังมีเรื่องทุกข์ร้อน
ผีถึงป่าช้า
หมายถึง ต้องยอมทำด้วยความจำใจหรือไม่มีทางเลือก.
ผีไม่มีศาล
หมายถึง ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง.
ผู้ชายพายเรือ
หมายถึง ผู้ชายทั่วไป เช่น ผู้ชายพายเรืออยู่เต็มไป. (ขุนช้างขุนแผน), ผู้ชายรายเรือ ก็ว่า เช่น ดิฉันเป็นผู้หญิงสาว ไม่เหมือนผู้ชายรายเรือ. (มิตรสภา).
ผู้ดีแปดสาแหรก
หมายถึง ผู้ดีที่สืบทอดกันลงมาตั้งแต่ต้นวงศ์สกุลคือบิดามารดาของปู่และย่า ๔ บิดามารดาของตาและยาย ๔ รวมเป็น ๘; โดยปริยายหมายถึงคนที่ทำกรีดกรายเอาอย่างผู้ดี
ผู้หญิงยิงเรือ
หมายถึง ผู้หญิงทั่วไป เช่น ของพม่าเป็นเรื่องของพระอินทร์ ดูสนิทกว่าที่จะให้ผู้หญิงยิงเรือ, ผู้หญิงริงเรือ ก็ว่า เช่น เห็นผู้หญิงริงเรือที่เนื้อเหลือง. (อภัย).
ผ้าขี้ริ้วห่อทอง
หมายถึง ผู้ที่มีฐานะร่ำรวย แต่ทำตัวสมถะหรือแต่งตัวซ่อมซ่อ
ผ้าขี้ริ้วห่อทอง
หมายถึง คนมั่งมีแต่แต่งตัวซอมซ่อ
ฝนตกไม่ทั่วฟ้า
หมายถึง ให้หรือแจกจ่ายอะไรไม่ทั่วถึงกัน
ฝนทั่งให้เป็นเข็ม
หมายถึง เพียรพยายามสุดความสามารถจนกว่าจะสำเร็จผล
ฝนสั่งฟ้า ปลาสั่งหนอง
หมายถึง สั่งเสียเป็นครั้งสุดท้าย, ทำการอันใดที่เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไว้อาลัยก่อนจากไป
ฝันกลางวัน
หมายถึง นึกฝันถึงสิ่งที่ไม่อาจเป็นจริงได้
ฝันร้ายกลายเป็นดี
หมายถึง เคล็ดโบราณ เอาไว่ปลอบตอนที่มีคนฝันร้าย
ฝากผีฝากไข้
หมายถึง ขอยึดเป็นที่พึ่งจนวันตาย
ฝ่าคมหอกคมดาบ
หมายถึง เสี่ยงภัยในสงคราม, เสี่ยงอันตรายจากอาวุธนานาชนิด
พกนุ่น
หมายถึง ใจเบา, ใช้เข้าคู่กับคำ พกหิน ในสำนวนว่า พกหินดีกว่าพกนุ่น
พกหินดีกว่าพกนุ่น
หมายถึง ทำจิตให้ให้เข็มแข็งหนักแน่น ดีกว่าหูเบาเชื่อคำคนอื่นโดยไม่ตรึกตรองก่อน
พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น
หมายถึง พบหญิงสาวที่ถูกใจเมื่อตนแก่ เปรียบได้กับเจอต้นไม้งามเมื่อขวานหักบิ่น
พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น
หมายถึง พบหญิงสาวที่ถูกใจ เมื่อแก่แล้ว
พบไม้งามเมื่อยามขวานบิ่น
หมายถึง พบหญิงสาวที่ถูกใจเมื่อตนแก่ เปรียบได้กับเจอต้นไม้งามเมื่อขวานหักบิ่น
พลอยฟ้าพลอยฝน
หมายถึง ไม่ได้เกี่ยวข้องแต่ก็ร่วมรับเคราะห์ไปกับเขาด้วย
พลัดที่นาคาที่อยู่
หมายถึง พลัดพรากจากถิ่นฐานเดิม, ระหกระเหิน
พลิกแผ่นดิน
หมายถึง เปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในระบบหรือวิธีการปกครองแผ่นดิน. ว. อาการที่ตามหาเท่าไร ๆ ก็ไม่พบ เช่น หาจนพลิกแผ่นดิน
พายเรือในอ่าง
หมายถึง คิด พูด หรือทำวกวนกลับไปกลับมา
พิมเสนแลกเกลือ
หมายถึง ลดตัวลงไปทำสิ่งที่ต่ำกว่า ไม่คู่ควร
พึ่งจมูกคนอื่นหายใจ
หมายถึง อาศัยผู้อื่นทำงานให้มักไม่สะดวกเหมือนทำด้วยตนเอง
พุ่งหอกเข้ารก
หมายถึง ทำพอให้เสร็จไปโดยไม่มีเป้าหมายหรือโดยไม่คำนึงว่าใครจะเดือดร้อน
พูดอย่างมะนาวไม่มีน้ำ
หมายถึง พูดห้วน ๆ
พ่อพวงมาลัย
หมายถึง ชายที่ปล่อยชีวิตตามสบาย ไม่ยอมตั้งตัวหรือทำการงานเป็นหลักฐาน
ฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียด
หมายถึง ฟังไม่ได้ความแจ่มชัดแล้วเอาไปพูดต่อหรือทำผิด ๆ พลาด ๆ
ฟื้นฝอยหาตะเข็บ
หมายถึง คุ้ยเขี่ยหาความที่สงบแล้วให้กลับเป็นเรื่องขึ้นมาอีก
ฟื้นฝอยหาตะเข็บ
หมายถึง คุ้ยเขี่ยหาความที่ควรจะสงบแล้วให้กลับเกิดเป็นเรื่องขึ้นมาอีก, มักใช้ว่า ฟื้นฝอยหาตะเข็บ
ฟ้าสูงแผ่นดินต่ำ
หมายถึง รู้ที่ต่ำที่สูง รู้อะไรควรไม่ควร
ฟ้าสูงแผ่นดินต่ำ
หมายถึง ความแตกต่างทางฐานะ และชนชั้น, มักใช้ในความปฏิเสธ
ภาวนากันตาย
หมายถึง ทำบุญเพื่ออวดผู้อื่น ไม่ใช่ทำด้วยใจบริสุทธิ์, มักพูดเข้าคู่กับ ภาวนากันตาย
ภูเขาเลากา
หมายถึง มากมายก่ายกอง
มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก
หมายถึง พูดจาตลบตะแลงพลิกแพลงไปมาจนจับคำพูดไม่ทัน
