ข้าเก่าเต่าเลี้ยง
หมายถึง คนรับใช้ที่อยู่ด้วยกันมานาน, คนเก่าคนแก่
คงเส้นคงวา
หมายถึง เสมอต้นเสมอปลาย
คดในข้องอในกระดูก
หมายถึง มีสันดานคดโกง
คนดีตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
หมายถึง คนดีไปที่ไหนก็มีคนอยากคบหาสมาคมด้วย ไม่ลำบาก
คนตายขายคนเป็น
หมายถึง การจัดงานศพให้แก่ผู้ตายอย่างใหญ่โตทั้งที่ผู้อยู่ข้างหลังยากจนไม่มีเงิน หรือต้องไปกู้เงินมาจนเป็นหนี้สิน
คนรักเท่าผืนหนังคนชังเท่าผืนเสื่อ
หมายถึง จำนวนคนที่รักเราย่อมมีน้อยกว่าคนที่เกลียดเรา เป็นเรื่องปกติ
คนรักเท่าผืนหนังคนชังเท่าผืนเสื่อ
หมายถึง คนรักมีน้อย คนเกลียดมีมาก
คมในฝัก
หมายถึง คนที่มีความรู้ความสามารถ ฉลาดหลักแหลม แต่ถ่อมตัว ไม่โอ้อวด ไม่แสดงความฉลาดนั้นออกมาให้ปรากฏ
คมในฝัก
หมายถึง มีความรู้ความสามารถแต่เมื่อยังไม่ถึงเวลาก็ไม่แสดงออกมาให้ปรากฏ
ครอบจักรวาล
หมายถึง ครอบคลุมทั่วถึงไปหมดมักใช้เรียกสิ่งของหรืออะไรที่สามารถทำได้หลายๆอย่างที่มีประสิทธิภาพในการใช้งาน
คลื่นกระทบฝั่ง
หมายถึง เรื่องราวเกิดขึ้นแล้วก็เงียบหายไปในที่สุด
ความรักไม่มีพรมแดน
หมายถึง หากเป็นเนื้อคู่กัน จะอยู่ไกลคนละฟากฟ้า ก็หาทางมารักกัน ชอบพอกัน ได้เสมอ เปรียบดังไร้พรมแดนใด ๆ มาขวางกั้นความรักได้
ความวัวไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก
หมายถึง มีเรื่องราวเดือดร้อนเกิดขึ้น ยังไม่ทันจะแก้ไขหรือจัดการให้สงบดี ก็เกิดมีเรื่องใหม่ซ้อนขึ้นมาอีก กลายเป็น 2 เรื่องขึ้นในคราวเดียว
คว่ำบาตร
หมายถึง ไม่ยอมคบค้าสมาคมด้วย,เดิมหมายถึงสังฆกรรมที่พระสงฆ์ประกาศลงโทษคฤหัสถ์ผู้ประทุษร้ายต่อศาสนาด้วยการไม่คบไม่รับบิณฑบาตเป็นต้น
คว้าน้ำเหลว
หมายถึง การที่ลงมือทำอะไรแล้วไม่ประสบความสำเร็จ ไม่ได้ผลตามที่ต้องการ
คอขาดบาดตาย
หมายถึง ร้ายแรงถึงอาจต้องสูญเสียชีวิตได้ เกิดเหตุร้ายแรงถึงขั้นอันตรายอาจถึงกับเสียชีวิตหรือเป็นเรื่องใหญ่มาก
คางคกขึ้นวอ
หมายถึง คนที่มีฐานะต่ำต้อยพอได้ดิบได้ดีก็มักแสดงกิริยาอวดดีลืมตัว
คางคกขึ้นวอ
หมายถึง คนจนพอได้ดีขึ้นมา ก็ลืมตัว
คางคกขึ้นวอ
หมายถึง คนที่มีฐานะต่ำต้อย พอได้ดิบได้ดี ลืมตัวลืมกำพืด ลืมชาติกำเนิดตัวเอง ดูถูกเหยียดหยามสิ่งที่ตัวเองเคยเป็น
คาบลูกคาบดอก
หมายถึง อยู่ในระยะคับขันกำลังจะได้หรือเสียก้ำกึ่งกัน
คาหนังคาเขา
หมายถึง จับได้ในขณะที่กำลังกระทำผิดหรือพร้อมกับของกลาง
คาหนังคาเขา
หมายถึง จับได้ในขณะที่กำลังทำผิดหรือพร้อมกับของกลาง
คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล
หมายถึง อย่าประมาททะเล แค่คืบแค่ศอกก็ทะเล ตกไปก็มีหวังจมน้ำตายทั้งนั้น
ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก
หมายถึง การทำงานใหญ่ อย่าตระหนี่ค่าใช้จ่ายที่จำเป็นต้องจ่าย ไม่เช่นนั้นอาจเสียการใหญ่ได้
ฆ่าควายเสียดายพริก
หมายถึง การจะกระทำการใหญ่ แต่กลัวว่าจะสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายเล็ก
ฆ่าช้างเอางา
หมายถึง การทำลายสิ่งที่ใหญ่โตลงทุนลงแรงไปมากเพื่อให้ได้ของสำคัญเพียงเล็กน้อยโดยไม่คำนึงว่าการกระทำนั้นจะสมควรหรือไม่ขอให้ได้สิ่งที่ต้องการ
ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด
หมายถึง ตัดเยื่อใยไม่ขาด (มักใช้แก่พ่อแม่ที่รักลูกมากถึงจะโกรธจะเกลียดอย่างไรก็ตัดไม่ขาด)
งงเป็นไก่ตาแตก
หมายถึง งงมากจนทำอะไรไม่ถูก ไม่รู้จะทำยังไง
งมเข็มในมหาสมุทร
หมายถึง ค้นหาสิ่งที่ยากจะค้นหาให้เจอได้
งมเข็มในมหาสมุทร
หมายถึง ค้นหาสิ่งที่ยากจะค้นหาได้ ทำกิจที่สำเร็จได้ยาก
งูกินหาง
หมายถึง พัวพันเกี่ยวโยงกันไปเป็นทอด ๆ จนหาที่สิ้นสุดไม่ได้
งูจงอางหวงไข่
หมายถึง รักหวง ปกป้องลูกของตัวเองถึงที่สุด ไม่ยอมให้ใครมาทำร้ายได้ง่าย ๆ
งูถูกตีขนดหาง
หมายถึง ถูกทำในจุดสำคัญทำให้รู้สึกเจ็บปวด และแค้นเคืองมาก
จนแล้วไม่เจียม
หมายถึง ไม่รู้จักประมาณฐานะตน
จนไม่ลง
หมายถึง เคยมั่งมีมาก่อยแล้วทำตัวตามอัตภาพที่ขัดสนไม่ได้ คล้ายกับ จมไม่ลง
จมไม่ลง
หมายถึง บุคคลที่เคยมีฐานะร่ำรวยหรือมีชื่อเสียงมาก่อน แต่ปัจจุบันยากจนหรือไม่มีชื่อเสียงอีกแล้ว แต่ยังประพฤติตนเหมือนกับตอนที่ยังมีฐานะหรือชื่อเสียงดีเหมือนแต่ก่อน
จมไม่ลง
หมายถึง เคยทำตัวใหญ่มาแล้วทำให้เล็กลงไม่ได้ คล้ายกับ จนไม่ลง
จระเข้ขวางคลอง
หมายถึง ผู้ที่ชอบกันท่าหรือขัดขวางไม่ให้ผู้อื่นทำการอย่างใดอย่างหนึ่งได้สะดวกเหมือนจระเข้ที่ขึ้นมาขวางคลองทำให้เรือผ่านไปผ่านมาไม่สะดวก
จระเข้ขวางคลอง
หมายถึง คนที่ชอบอะไรขัดขวางผู้อื่น คอยกีดกันไม่ให้ผู้อื่นกระทำการได้อย่างสะดวก
จองหองพองขน
หมายถึง เย่อหยิ่ง อวดดี ทะนงตน หรือไม่รู้จักบุญคุณด้วยการแสดงอาการลบหลู่ผู้มีพระคุณ
จับงูข้างหาง
หมายถึง ทำสิ่งที่เสี่ยงต่ออันตราย
จับดำถลำแดง
หมายถึง มุ่งอย่างหนึ่งไปได้อีกอย่างหนึ่ง มุ่งอย่างหนึ่งกลายไปเป็นอย่างหนึ่งต้องการอีกอย่าง ทำเพื่อจะได้มันมามุ่งมั่นไปหามัน แต่กลับได้อีกอย่างนึงซะอย่างงั้น
จับปลาสองมือ
หมายถึง การที่คน ๆ หนึ่งทำสิ่งใดที่ยากพร้อม ๆ กัน ทำให้ล้มเหลวทั้งสองสิ่งนั้น
จับปลาสองมือ
หมายถึง หมายจะเอาให้ได้ทั้ง2อย่าง,เสี่ยงทำการพร้อมๆกันซึ่งอาจไม่สำเร็จทั้ง2อย่าง
จับปลาสองมือ
หมายถึง การที่คน ๆ หนึ่งทำสิ่งใดที่ยากพร้อม ๆ กันทำให้ล้มเหลวทั้งสองสิ่งนั้น
จับปูใส่กระด้ง
หมายถึง การเปรียบเทียบกับเด็กๆที่ซุกซนไม่ยอมอยู่นิ่งผู้ใหญ่ต้องคอยควบคุมดูแลตลอดเวลาเพื่อให้เด็กอยู่ในระเบียบ
จับปูใส่กระด้ง
หมายถึง การที่คน ๆ หนึ่งพยายามดูแลเด็กเล็ก ๆ โดยพยายามให้อยู่นิ่ง ๆ หรือเป็นระเบียบ แต่เด็กก็ซุกซนไม่อยู่นิ่ง
จับพลัดจับผลู
หมายถึง บังเอิญเป็นไปโดยไม่ตั้งใจ
จับเสือมือเปล่า
หมายถึง แสวงหาประโยชน์โดยตัวเองไม่ต้องลงทุน
จับเสือมือเปล่า
หมายถึง หาผลประโยชน์โดยตัวเองไม่ลงทุน
จับแพะชนแกะ
หมายถึง การทำการแก้ปัญหาเรื่องราวหนึ่งโดยเร่งด่วนเพื่อให้เหตุการณ์นั้นสามารถผ่านไปได้ก่อน โดยการแก้ปัญหานั้นจะเป็นลักษณะแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปก่อนไม่มีความสมบูรณ์นัก
จับแพะชนแกะ
หมายถึง ทำอย่างขอไปที ไม่ได้อย่างนี้ก็เอาอย่างนั้นเพื่อให้เสร็จ ๆ ไป
จับแพะชนแกะ
หมายถึง ทำอย่างขอไปทีไม่ได้อย่างนี้ก็เอาอย่างนั้นเข้าแทนเพื่อให้ลุล่วงก็ไป
จับไม่ได้ไล่ไม่ทัน
หมายถึง ตามไม่ทัน จับไม่ทัน ดักทางดักความคิดไม่ถูก
จีนใหม่
หมายถึง ทำอะไรมักผิด ๆ ถูก ๆ เพราะไม่เคยทำมาก่อน ไม่มีประสบการณ์ ท่าทางไม่ทะมัดทแมง กิริยามารยาท ไม่สุภาพเรียบร้อย ตัวอย่าง: ซุ่มซ่ามเหมือนจีนใหม่
จุดไต้ตำตอ
หมายถึง พูดหรือทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งบังเอิญไปโดนเอาเจ้าตัวหรือผู้ที่เป็นเจ้าของเรื่องนั้นเข้าโดยผู้พูดหรือผู้ทำไม่รู้ตัว
จูงช้างลอดรูเข็ม
หมายถึง กระทำในสิ่งที่เป็นไปได้ยาก หรือแทบจะทำไม่ได้เลย เหมือนอย่างเช่น จะจูงช้างรอดรูเข็มได้อย่างไร
ชักน้ำเข้าลึกชักศึกเข้าบ้าน
หมายถึง นำศัตรูเข้าบ้าน
ชักหน้าไม่ถึงหลัง
หมายถึง มีรายได้ไม่พอรายจ่าย, หาได้ไม่พอใช้
ชักแม่น้ำทั้งห้า
หมายถึง โน้มน้าวใจ เพื่อให้เชื่อถือตน
ชักแม่น้ำทั้งห้า
หมายถึง การพูดจาหว่านล้อม หาเหตุผลต่างๆมาอ้างเพื่อให้เกิดความน่าเชื่อถือ และได้ในสิ่งที่ต้องการ
ชักแม่น้ำทั้งห้า
หมายถึง พูดจาหว่านล้อมยกยอบุญคุณเพื่อขอสิ่งที่ประสงค์
ชักใบให้เรือเสีย
หมายถึง การพูดหรือการกระทำใด ๆ ที่ทำให้ การสนทนาหรือเหตุการณ์นั้น ๆ ต้องเขว ออกนอกเรื่อง นอกประเด็นไป
ชักใบให้เรือเสีย
หมายถึง พูดหรือทำขวางๆให้การสนทนาหรือการงานเขวออกนอกเรื่องไป
ชั่วนาตาปี
หมายถึง ตลอดปี, ชั่วกัลปาวสาน, ตลอดไป, ชั่วฟ้าดินสลาย
ชั่วเจ็ดทีดีเจ็ดหน
หมายถึง ในช่วงชีวิตของคนเราไม่มีอะไรเป็นที่แน่นอน มีทั้งสุขและทุกข์ มีทั้งดีและร้าย สลับกันไป
ชาติเสือจับเนื้อกินเอง
หมายถึง คนที่เชื่อมั่นและถือศักดิ์ศรีของตน แม้จะลำบากยากแค้นก็ไม่ยอมรบกวนและเบียดเบียนใคร
ชาติเสือไม่ทิ้งลาย
หมายถึง เป็นผู้ชายต้องมีความเก่งกล้าสามารถ มีความองอาจแข็งแรง ไม่อ่อนแอเหมือนผู้หญิง
ชาติไก่ชนขนหัวไม่ต้องการ
หมายถึง ผู้กล้าหาญย่อมไม่ปราถนาเกียรติหรือคำชมเชย
ชิงสุกก่อนห่าม
หมายถึง ทำสิ่งที่ยังไม่สมควรแก่วัยหรือยังไม่ถึงเวลา (มักหมายถึงการลักลอบได้เสียกันก่อนแต่งงาน)
ชิงสุกก่อนห่าม
หมายถึง ทำสิ่งที่ยังไม่สมควรแก่วัยหรือยังไม่ถึงเวลา
ชี้นกบนปลายไม้
หมายถึง หวังในสิ่งที่อยู่ไกลตัว มันเป็นไปได้ยาก
ชี้โพรงให้กระรอก
หมายถึง ผู้ที่ชอบทำอะไรก็ตามเป็นนิสัยเดิมอยู่แล้ว เมื่อมีคนมาบอกกล่าวก็จะลงมือทำทันที
ชี้โพรงให้กระรอก
หมายถึง ผู้ที่ชอบทำอะไรก็ตามเป็นนิสัยเดิมอยู่แล้ว เมื่อมีคนมาบอกกล่าวก็จะลงมือทำทันที เช่น เป็นคนชอบเที่ยวถ้ามีผู้บอกว่าที่นั่นที่นี่น่าเที่ยวก็จะไป หรือผู้มีนิสัยเป็นคนขี้ลักขี้ขโมยถ้ามีผู้บอกว่า บ้านนั้นบ้านนี้มีทรัพย์สินเงินทองมาก ก็จะหาทางเข้าไปขโมยหรือลักทรัพย์ในบ้านนั้น เช่นนี้ เรียกว่า ชี้โพรงให้
ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด
หมายถึง ความผิดร้ายแรงที่คนรู้ทั่วกันแล้ว จะปิดอย่างไรก็ไม่มิด
ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
หมายถึง คนที่ทำความผิดอย่างร้ายแรงย่อมไม่สามารถปกปิดความผิดของตนได้หรือพยายามหาหลักฐานมากลบเกลื่อนแต่ไม่สามารถปกปิดความผิดนั้นได้
ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
หมายถึง คนที่ทำความชั่วไว้มากมาย ถึงจะปิดอย่างไร ๆ ก็ปิดไม่หมด คนย่อมรู้เข้าจนได้
ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่า เมียรัก
หมายถึง สิ่งที่ไม่น่าไว้วางใจ เพราะรู้ตื้นหนาบางของเราเป็นอย่างดี
ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่า เมียรัก
หมายถึง สิ่งที่ไม่น่าไว้วางใจ เพราะรู้ตื้นหนาบางของเราเป็นอย่างดี
ช้างสารชนกัน หญ้าแพรกก็แหลกลาญ
หมายถึง คนใหญ่คนโตขัดแย้งมีปัญหากัน หรือผู้นำของแต่ละฝ่ายนั้นมีปัญหาทะเลาะกัน แต่ส่งผลให้ผู้น้อยหรือประชาชน ลูกน้องนั้นได้รับผลกระทบไปตาม ๆ กัน
ช้างเท้าหน้า
หมายถึง ผู้นำ
ช้างเท้าหลัง
หมายถึง คู่ชีวิต ผู้ตาม ผู้คอยหนุนหลัง สนับสนุนผู้นำของตัวเอง
ช้างเท้าหลัง
หมายถึง ภรรยา, ผู้ตาม, ผู้คอยหนุนหลัง สนับสนุนผู้นำของตัวเองหรือสามี
ช้างเผือกเกิดในป่า
หมายถึง คนที่มีปัญญา เป็นคนดีมีความสามารถนั้นหาได้ยาก
ซื่อเหมือนแมวนอนหวด
หมายถึง เชื่อง ไม่มีพิษมีภัย แต่ความจริงแล้วกลับซ่อนความร้ายกาจ ความเจ้าเล่ห์ เอาไว้ภายใน โดยโบราณท่านเปรียบไว้เหมือนแมวเชื่องๆตัวหนึ่ง แต่ถึงเวลาที่ตื่นตัวกลับปราดเปรียวและมีพิษสงร้ายกาจ
ซื่อเหมือนแมวนอนหวด
หมายถึง ทำเป็นซื่อ ๆ
ซื่อเหมือนแมวนอนหวด
หมายถึง ทำทีว่าเป็นคนซื่อ แต่พอเผลอก็ออกลวดลายทันที เช่นเดียวกับแมวที่นอนบิดขี้เกียจ ไม่ลืมหูลืมตาอยู่ใกล้ ๆ หวดนึ่งข้าวข้าง ๆ เตาไฟที่มีปลาย่างวางอยู่พอคนเผลอมันก็ลุกขึ้นคาบ เอาปลาไปทันที
ซุ่มซ่ามเหมือนจีนใหม่
หมายถึง ทำอะไรมักผิด ๆ ถูก ๆ เพราะไม่เคยทำมาก่อน ไม่มีประสบการณ์ ท่าทางไม่ทะมัดทแมง กิริยามารยาท ไม่สุภาพเรียบร้อย
ดอกไม้ริมทาง
หมายถึง ผู้หญิงใจง่ายที่ผู้ชายสามารถเกี้ยวพาราสีเอามาเชยชมได้ง่าย ๆ ทำให้ไม่มีความสำคัญ
ดาบสองคม
หมายถึง การกระทำที่อาจเกิดผลดีและผลร้ายได้พอ ๆ กัน
ดาวล้อมเดือน
หมายถึง คนที่มีบริวารอยู่รายล้อมเป็นจำนวนมาก เหมือนดวงดาวที่อยู่ล้อมดวงจันทร์
ดินพอกหางหมู
หมายถึง นิสัยที่ชอบปล่อยให้การงานคั่งค้างสะสม ผัดวันประกันพรุ่ง เกียจคร้าน ไม่ยอมทำให้สิ่งนั้นสำเร็จเสร็จสิ้นโดยเร็ว จนในที่สุดการงานต่างก็สะสมพอกพูนขึ้นจนยากที่จะสะสางให้เสร็จได้โดยง่าย
ดินไม่กลบหน้า
หมายถึง ยังมีชีวิตอยู่ ยังไม่ตาย
ดูตาม้าตาเรือ
หมายถึง พิจารณาให้รอบคอบ
ตกกระไดพลอยโจน
หมายถึง จำเป็นที่จะต้องยอมเข้าไปเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อไม่มีทางเลี่ยง
ตกกะไดพลอยโจน
หมายถึง จำเป็นต้องเข้าไปเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อไม่มีทางเลี่ยง
ตกถังข้าวสาร
หมายถึง ชายที่ได้เมียรวย
ตกนรกทั้งเป็น
หมายถึง ได้รับความลำบากแสนสาหัส
ตกน้ำไม่ว่าย
หมายถึง ไม่ช่วยตัวเอง ประมาณว่าขนาดตกน้ำ แล้วยังไม่ดิ้นรนว่ายน้ำช่วยตัวเอง
ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
หมายถึง ตกอยู่ในที่คับขันอย่างไรก็ไม่เป็นอันตราย